Het filmische universum van Rinus Van De Velde
Rinus van de Velde, ‘Films’ 
Het artistieke traject van Rinus Van De Velde (° 1983, Leuven) blijft bijzonder boeiend om te volgen. Zo blijkt alweer uit ‘Films’ waarin de kunstenaar, wellicht het meest bekend door zijn quasi-monumentale werken met houtskool, de omslag naar videokunst maakt. En nieuwere wegen inslaat. ‘Films’ bundelt recent werk rondom drie films die hij in de periode 2017-2023 maakte. Erbij hoort ook een zachte, lichtvoetige maar uiterst intrigerende en atmosferische soundtrack ‘I’d rather stay at home‘, afkomstig van de Antwerpse klarinettist/multi-instrumentalist Joachim Badenhorst.
Afstand nemen van houtskooltekeningen
De laatste jaren was Van De Velde’s werk onder meer te zien in exposities zoals “The Armchair Voyager” in Museum Voorlinden (Wassenaar). Daar kon de kunstenaar grote stukken uit zijn oeuvre laten zien in dialoog met allerhande werken uit de uitgebreide museale collectie van Voorlinden. Zo viel op dat Van De Velde steeds meer afstand begon te nemen van de grootschalige houtskooltekeningen waarmee hij initieel grote bekendheid verwierf. En nu filmsets en objecten gemaakt met karton, hout, verf, lijm en triplex meer beklemtoonde.
Na zijn tekeningen op groot formaat tot schilderkunst te verheffen, ging hij met keramiek experimenteren. Later werden dat veel uitgebreidere en enorme decors en sets (een toegangsportaal, een trein, een dak van een huis,..) waar best veel aandacht naartoe ging. Zo liet hij zich in die sets fotograferen en/of riep hij de hulp in van enkele vrienden en assistenten. Die driedimensionale settings helpen mee zijn verdere omslag naar videokunst inzichtelijk te maken. Want: er ontstond volop ruimte om verder te experimenteren met allerhande fictieve personages, verhaallijnen en andere verhalende elementen.
Omslag naar videokunst
‘Films’, uitgegeven door Hannibal op bijzonder formaat, biedt in eerste instantie een fascinerend inkijkje in Van De Velde’s thuisbasis. Zo duikt er initieel wat materiaal op waar het maakproces backstage in het Antwerpse atelier op de voorgrond komt te staan. Waarna de focus vanzelfsprekend helemaal op het filmmateriaal komt te liggen dat Van De Velde de laatste jaren produceerde zoals ‘The Villagers’ (2017-2019), ‘La Ruta National’ (2019-2021) en het wat recentere ‘A life in a day’ (2021-2023). Die waren tot op heden vrijwel énkel tijdens exposities zoals in Voorlinden, in Bozar (Europalia) of in Tim Van Laere Gallery te zien.
Brede inspiraties
Inspiratie put Van De Velde, de zelfverklaarde armchair voyager die eerst nog beeldhouwkunst aan Sint-Lukas studeerde, vooral uit wandelingen in zijn buurt of uit documentaires. Zo bijvoorbeeld liet hij zich voor ‘Films’ onder meer inspireren door een documentaire over het werkproces in het atelier van de Franse surrealistische schrijver Andre Breton. Daarnaast is hij ook een notoir veellezer die zich bijzonder graag omringt met hele stapels kunstenaarsbiografieën. Evengoed laaft hij zich aan werk van auteurs als César Aira of Roberto Bolaño.
Een blik op mogelijke werelden
De getoonde beelden in ‘Films’ prikkelen hoedanook sterk de verbeelding en kunnen de facto gezien worden als verhalen op zich. Met de kunstenaar als ultieme regisseur bieden zij een blik op mogelijke werelden. Aspecten als tijd en lokatie worden heel doelbewust geëlimineerd. Zo gaat het in ‘The Villagers’ om een aantal bewoners in een fictief bergdorpje zonder enige verdere vorm van tijdsaanduiding bijvoorbeeld. Terwijl in de film ‘La Ruta National’ (die in première ging tijdens Europalia / “Inner Travels”) het veeleer gaat om schijnbaar willekeurig met elkaar verbonden bovennatuurlijke en surrealistische episodes en handelingen die plaatsvinden in verschillende, niet altijd even logisch met elkaar verbonden, lokaties. Met de titel, een palindroom, lijkt de kunstenaar te wijzen op een surrealistische koortsdroom waar tijdelijkheid en leven en dood in elkaars verlengde liggen.
Het geeft ergens aan hoe het volledig aan de toeschouwer is om er zijn of haar eigen betekenis aan te
geven. In zekere zin zijn de in ‘Films’ getoonde beelden slechts suggesties voor verhalen die al dan
niet waar zouden kunnen zijn. Zo wil Van De Velde aangeven dat de scheidingslijn tussen beiden soms flinterdun kan zijn. Tezelfdertijd lijkt de onderliggende boodschap – voor zover die er is – te zijn dat een kunstenaarsleven ook maar een van de vele mogelijke levens is. En dat zijn rol er mogelijkerwijs in bestaat naar best vermogen mogelijke levens en werelden te verbeelden. Kenmerkend is ook dat hij zich vaak van elementen van surrealisme, ironie en zelfrelativerende humor bedient, zoals onder meer het geval is in werken zoals ‘I explain all my ideas to my assistants’ (2020) of ‘Assembly line’ (2020).
De ommekeer naar de videokunst bevalt Van De Velde best goed. Zo geeft de Antwerpse kunstenaar in diverse interviews al te kennen enige tijd bezig te zijn aan een vierde film. Daarin zou hij aan de slag gaan met verschillende kunstenaars doorheen de loop van de kunstgeschiedenis in de vorm van marionettenpoppen. Dat nieuwe werk komt er dus ongetwijfeld nog aan, naast vele andere wilde en avontuurlijke plannen en projecten waar het dus zoals altijds weer erg hartstochtelijk naar uitkijken is.
In Galerie Max Hetzler (Berlijn) loopt er in de periode 17 januari tot 22 februari 2025 een expo met
nieuw werk van Rinus Van De Velde.
