Nathan Thrall begint waar het krantenartikel eindigt
Nathan Thrall, ‘Een dag uit het leven van Abed Salama’ 
Robert Altmans film ‘Short Cuts’ (1993) vertaalt het narratieve universum van schrijver Raymond Carver (1938-1988) naar een welomlijnde wereld. De prent evoceert een coherent beeld van Los Angeles via een fictionele omweg. Robert Altman kreeg navolging: cineast Paul Thomas Anderson bracht zeven jaar later ‘Magnolia’ uit. En in 2004 behaalde Paul Haggis’ ‘Crash’ de Oscar voor beste film. Drie maal een mozaïekfilm, waarin op het eerste zicht losstaande verhalen aaneengeregen worden tot een overzichtelijk geheel.
Nathan Thrall schreef drie jaar geleden voor The New York Review of Books een artikel over een busongeval dat plaats vond in Jeruzalem, waarbij Palestijnse kinderen slachtoffer werden van de complexe situatie in een grensgebied dat officieel niet bestaat. Met het artikel als basis werkte Thrall een roman uit waarin de zoektocht van Abed naar zijn zoon Milad – één van de slachtoffers van het busongeval – centraal staat.
Mozaïek
De roman hanteert in grote lijnen dezelfde opzet als bovenvermelde mozaïekfilms: via een groot aantal personages wordt het ongeval en de nasleep ervan vanuit verschillende hoeken belicht.
Er is Abed, een Palestijnse vader die verstrikt is geraakt in een moeilijke huwelijkssituatie. Er is Huda – een endocrinoloog die de eerste zorgen toedient na het ongeval – die zichzelf ziet geconfronteerd met een Palestina dat verschilt met het verschilt met het thuisland in haar hoofd. De Israëlische Dany heeft dan weer na de Oslo-akkoorden in ’93 een wegennet uitgedokterd waarbij Palestijnen en Israëli’s op papier hun dagelijkse leven kunnen leiden. Het ongeval confronteert hem met de limieten van zijn realiteit.
‘Een dag uit het leven van Abed Salama’ herbergt 63 personages: een brede waaier aan gezichtspunten. Het zorgt er bij momenten voor dat je de indruk kijkt dat Thrall zijn personages te weinig ademruimte gunt, wat resulteert in krukkige zinnen. Wanneer Huda ziet hoe haar zoon Ahmad gearresteerd wordt door de Israëlische ordediensten, levert dit de volgende passage op:
Ze zag hoe ze hem boeiden met tiewraps en hem voor zich uit duwden door de tuin naar een van de jeeps. Ze had het gevoel dat haar hart ook was vertrokken toen hij ging.
De centrale vraag is evenwel of je dit Thrall euvel kunt duiden. Wie dit boek leest als een roman, kan inderdaad de nodige kritische kanttekeningen maken. Maar voor wie enig inzicht – hoe gering dan ook – wil verwerven over de complexe situatie in het grensgebied tussen Israël en Palestina, kan dit werk soelaas bieden. Thrall duidt hoe de beslissingen van politici een impact hebben op het bestaan van burgers.
Voorbij de eenduidigheid
We herinneren ons hoe de Britse historicus Simon Schama op televisie een warm pleidooi hield voor de muur tussen Palestina en Israël. De algemene strekking van zijn betoog was dat de muur misschien drastisch was, maar dat de ingreep honderden levens had gered. Over diezelfde muur schrijft Thrall:
Rond de muur ontwikkelde zich een clandestiene economie. Israëli verkochten goederen die over de datum waren aan bedrijven aan de andere kant […] Gevaarlijk afval uit Israël werd in de Palestijnse gebieden gedumpt. Duizenden oude, onveilige ongeregistreerde auto’s werden aan Palestijnen achter de muur verkocht, waar de PA noch Israël het kentekennummer controleerde.
Eén van die voertuigen is de bus die betrokken raakt in het ongeval. Een ongeval die de realiteit van de personages op scherp zet.
‘Een dag uit het leven van Abed Salama’ is een boek dat begint waar een krantenartikel eindigt. Het gunt de lezer een complexere lezing van dezelfde feiten.
